2006’daki Senaryodan Bugüne İspanya Emlak Patlaması

Toparlanma sürecinde olan İspanya gayrimenkul sektörü, 2018 yılında da büyümeye devam ediyor. 2017 yılında Konut Fiyatları Endeksinin %7,2 oranında artmasından sonra satışlar ve fiyatlar tekrar artıyor. Bazı felaket habercileri bu durumu emlak piyasasının çöküşü olarak değerlendirse de sektör profesyonelleri bu duruma pek katılmıyor.

Son dönemde İspanya’da gayrimenkul yönetimi tarafında şeffaflık sağlandı. Sektördeki pazarlama kanalları, gayrimenkul sektörünün işleyişinin düzenlenmesi için uğraşan büyük gayrimenkul grupları, networkler, bayilikler, Resmi Endüstriyel Mülkiyet Hakları Acentaları Birliği (COAPI) gibi kuruluşların sayesinde artık daha şeffaf. Sektör çok daha güvenilir ve olumlu bir tablo çiziyor.  Buna rağmen 2006’daki senaryoda neler olduğunu ve şu andaki gidişatın hangi yöne olduğunu anlamak için bu iki dönemi birbirinden ayıran temel noktalara dikkat çekmek gerekir:

1. 2006 – 2016 döneminde talep fazlası vardı; 2018 yılına gelindiğindeyse talepte bir artış olduğunu görüyoruz çok parçalı bir talep söz konusu ve insanların %20’sinden fazlasının halihazırda kirada olduğu tahmin ediliyor.
2. Değişken faiz oranları geçmişte konut balonunun ardında gizlenmişti. Şimdilerdeyse mortgage kredileri 30 yıl vadeyle sabit faiz oranlarıyla verilebiliyor.
3. On yıl öncesine baktığımızda o dönemde kredi fazlası olduğunu biliyoruz, günümüzde ise finansal kurumlar daha sağlam ve krediler yapılandırılmış durumda.
4. Emlak balonu oluştuğunda konut değerlemeleri sürekli yukarı yöndeydi, bugüne gelindiğinde çok daha ihtiyatlı ve kısıtlanmış durumda olduğunu görüyoruz.
5. 2000li yılların başlarında yeni bir projenin lansmanına çıkabilmek için nasıl ve nerede olacağını bilmek yeterliydi; günümüzde ise yeni işler çok daha iyi hazırlanılmış ve planlanmış bir şekilde lanmana çıkıyor.
6. 2006 yılında gayrimenkul yatırımları fazla popülerdi ve yatırımcı herhangi biri olabilirdi. Günümüz yatırımcıları ise piyasayı çok daha iyi okuyabilen ve yönetebilen kimseler, dolayısıyla spekülatif yatırım söz konusu değil.

Bununla birlikte gayrimenkul sektörünün büyümesiyle ilgili farklılaşan diğer noktalara da değinmek gerekir: son dönemde stoğun %20’si, hatta bazı bölgelerde %25’i, yabancı yatırımcıya gidiyor. Ekonomi önceki on yıla göre çok daha iyi durumda ve geliştirilebilecek hususlar olsa da güzel bir trendde ilerliyor. GSYİH büyümesi, işsizlikteki düşüş, ihracat gibi diğer faktörler de göz önünde bulundurulduğunda, İspanya’da yatırım yapmak için uygun zaman olduğu söylenebilir.